Καταρράκτης: Νεότερες τεχνικές, νέοι τύποι ενδοφακών και οδηγίες για ένα άριστο αποτέλεσμα
Ο καταρράκτης δηλαδή η θόλωση του φακού του ματιού είναι ένα φυσικό αποτέλεσμα της γήρανσης.
Τα συμπτώματα του καταρράκτη μπορεί να είναι:
• Μειωμένη όραση τη νύχτα.
• Δυσκολία στην οδήγηση λόγω θάμβους από τα φώτα των αυτοκινήτων από το αντίθετο ρεύμα κυκλοφορίας ή δυσκολία στο διάβασμα.
• Ευαισθησία στο φως του ήλιου.
• Τα χρώματα φαίνονται ξεθωριασμένα.
Ο ενδελεχής προεγχειρητικός οφθαλμολογικός έλεγχος περιλαμβάνει:
• Μέτρηση της καλύτερα διορθούμενης με γυαλιά οπτικής οξύτητας.
• Εξέταση με τη σχισμοειδή λυχνία, τόσο πριν όσο και μετά την ενστάλαξη μυδριατικών σταγόνων.
• Μέτρηση της ενδοφθαλμίου πιέσεως (ΕΟΠ).
• ΟCT-τομογραφία οπτικού νεύρου.
• OCT-τομογραφία ωχράς κηλίδας για την πρώιμη διάγνωση ασθενών με ηλικιακή εκφύλιση ωχράς ή παθήσεων της υαλοωχρικής επιφάνειας.
• Μέτρηση ενδοθηλιακών κυττάρων του κερατοειδούς.
• Tοπογραφία κερατοειδούς για την ανίχνευση αστιγματισμού (σε περίπτωση ύπαρξης αστιγματισμού πάνω από 1,25 διοπτρίες γίνεται προεγχειρητική μελέτη για την εμφύτευση τορικού ενδοφακού, ο οποίος διορθώνει τον αστιγματισμό).
• Βιομετρία (IOL master) για τη μέτρηση των διοπτριών του ενδοφακού που θα εμφυτευθεί με σκοπό την επίτευξη εμμετρωπίας.
Έπειτα από τον παραπάνω ενδελεχή έλεγχο ο γιατρός σε συνεννόηση με τον ασθενή και τις προσδοκίες αυτού για καλή όραση χωρίς γυαλιά μακριά, κοντά και σε ενδιάμεσες αποστάσεις (οθόνη υπολογιστή) αποφασίζει για τον ενδοφακό που ενδείκνυται για την κάθε περίπτωση, αφού κατά τη διάρκεια της επέμβασης του καταρράκτη αντικαθίσταται ο κρυσταλλοειδής φακός με τεχνητό ενδοφακό.
Τύποι ενδοφακών:
Τα τελευταία χρόνια έχουμε στη διάθεσή μας καινούργιους τύπους ενδοφακών με τους οποίους μπορούμε ταυτόχρονα με τον καταρράκτη να διορθώσουμε και άλλες παθήσεις των ματιών, όπως είναι η μυωπία, η υπερμετρωπία, η πρεσβυωπία και ο αστιγματισμός.
Τα είδη των ενδοφακών αυτών είναι:
• Κλασικοί μονοεστιακοί ενδοφακοί για καλή όραση μόνο σε μία συγκεκριμένη απόσταση.
• Τορικοί ενδοφακοί για την διόρθωση αστιγματισμού.
• Πολυεστιακοί ή προσαρμοστικοί ενδοφακοί για καθαρή όραση χωρίς γυαλιά σε περισσότερες από μία αποστάσεις.
• Ενδοφακοί που φιλτράρουν το μπλε φως (blue light-filtering IOL’s) για την προστασία του αμφιβληστροειδούς από το μπλε φως που προκαλεί βλάβες στον αμφιβληστροειδή χιτώνα και παίζει ρόλο στην ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
• Ενδοφακοί με αυξημένο βάθος πεδίου (Extended depth of focus IOL).
Πλεονεκτήματα της επέμβασης του καταρράκτη με μικροτομή
Στην επέμβαση καταρράκτη με μικροτομές, η διάσταση της τομής είναι μόλις 1,8 mm, ενώ η συνήθης τομή για την αφαίρεση του καταρράκτη είναι 2,75 ή 3 mm. Τα πλεονεκτήματα της επέμβασης καταρράκτη με μικροτομή 1,8 χιλιοστών:
• Ταχύτατη αποκατάσταση της όρασης.
• Μικρότερη μετεγχειρητική φλεγμονή.
• Μείωση της πιθανότητας για μόλυνση.
• Μικρότερος μετεγχειρητικός αστιγματισμός
• Γρηγορότερη επούλωση της τομής με λιγότερες μετεγχειρητικές ενοχλήσεις.
• Επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες μέσα σε διάστημα λίγων ημερών.
Οδηγίες πριν την επέμβαση καταρράκτη
Την ημέρα της επέμβασης ο ασθενής χρειάζεται:
• Να είναι νηστικός, γιατί κατά τη διάρκεια της επέμβασης χορηγείται ενδοφλέβια καταστολή (μέθη) από ειδικευμένο αναισθησιολόγο.
• Σκόπιμο είναι ο ασθενής πριν την επέμβαση να έχει πάρει σε συνεννόηση με το γιατρό φάρμακα που λαμβάνει ως χρόνια θεραπεία, όπως αντιυπερτασικά, φάρμακα του θυροειδούς, αντιαρρυθμικά και γενικότερα καρδιολογικά φάρμακα. Μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες έδειξαν ότι για την επέμβαση καταρράκτη δεν συνιστάται η διακοπή των αντιπηκτικών φαρμάκων (παράγωγα της κουμαρίνης, ριβαροξαβάνη κ.ά.), γιατί η πιθανότητα αιμορραγίας του οφθαλμού είναι απειροελάχιστη, ενώ η πιθανότητα εμφάνισης συστηματικών παρενεργειών από τη διακοπή του αντιπηκτικού είναι συχνότερη.
Οδηγίες μετά την επέμβαση καταρράκτη
Για την επίτευξη ενός καλού αποτελέσματος σημαντικό είναι ο ασθενής να ακολουθήσει πιστά τις μετεγχειρητικές οδηγίες.
• Μετά το πέρας της επεμβάσεως γίνεται ενστάλαξη μεικτού κολλυρίου αντιβιoτικού και κορτιζόνης 2 σταγόνες κάθε 2 ώρες (τις ώρες της εγρήγορσης και όχι του ύπνου) και χορήγηση 2 δισκίων ακεταζολαμίδης (το πρώτο μετά το μεσημεριανό και το δεύτερο μετά το απογευματινό φαγητό) για την πρόληψη εμφάνισης υπερτονίας μετά την επέμβαση.
• Την πρώτη μέρα αποφύγετε να σηκώσετε βάρος και να σκύψετε. Μπορείτε να είστε στο κρεβάτι σε ύπτια θέση ή στο πλάι από την πλευρά του ματιού που δεν χειρουργήθηκε. Μπορείτε να παραμείνετε σε καθιστή θέση.
• Φροντίζετε να είναι τα χέρια σας καθαρά όταν βάζετε το κολλύριο και διατηρείτε το στόμιο του κολλυρίου καθαρό. Οι σταγόνες να ενσταλάζονται από σχετική απόσταση ασφαλείας ώστε να μην τραυματίσετε το μάτι σας κατά λάθος με το στόμιο του κολλυρίου.
• Μπορείτε να έχετε όποιο γεύμα θέλετε.
• Μπορείτε να δείτε τηλεόραση.
• Αποφύγετε να τρίψετε ή να πιέσετε το μάτι σας.
• Αποφύγετε να ρίξετε νερό μέσα στο μάτι σας για μία εβδομάδα. Χρειάζεται να περιποιείστε τα βλέφαρα στον χειρουργημένο οφθαλμό με ειδική αποστειρωμένη γάζα ή με τον τρόπο που θα σας συμβουλεύσει ο γιατρός.
• Μπορείτε να επιστρέψετε στις καθημερινές σας δραστηριότητες μετά από μερικές μέρες. Αποφύγετε έντονη γυμναστική για 10 ημέρες.
• Μια μικρή αίσθηση ξένου σώματος ή ότι το μάτι δακρύζει είναι φυσιολογική την πρώτη μέρα.
Τα αποτελέσματα της επέμβασης είναι πολύ καλά και το ποσοστό επιτυχίας πάρα πολύ υψηλό. Παρόλα αυτά όπως σε κάθε χειρουργική επέμβαση, έτσι και στην επέμβαση του καταρράκτη μπορεί να εμφανιστούν επιπλοκές, οι οποίες μπορούν να αντιμετωπιστούν με κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή είτε με επανεπέμβαση.
Η πρόοδος της τεχνολογίας στα μηχανήματα της φακοθρυψίας και στους ενδοφακούς έχει αυξήσει σημαντικά τα ποσοστά επιτυχίας της επέμβασης χαρίζοντας χαμόγελα στα πρόσωπα των ασθενών.